Η σκόνη από τη Σαχάρα

Η σκόνη από τη Σαχάρα έχει γίνει για τη χώρα μας, ένα συνηθισμένο φαινόμενο, αφού κάθε Άνοιξη μας επισκέπτεται. Τι κουβαλάνε όμως οι κόκκοι άμμου από την Αφρική; Πόσο αθώα είναι η σκόνη που αιωρείται στην ατμόσφαιρα; Είναι επικίνδυνη για την υγεία μας; Ειδικοί επιστήμονες μιλούν  και δίνουν όλες τις απαντήσεις σχετικά με την σκόνη από τη Σαχάρα, η οποία μπορεί να μην είναι τόσo «αθώα», παρά το ότι μέχρι στιγμής, θεωρείται περισσότερο ενοχλητική, παρά επικίνδυνη.

Στη χώρα μας παρατηρούνται περίπου δέκα φαινόμενα μεταφοράς «αφρικανικής» σκόνης το χρόνο. Η σκόνη κατηγορήθηκε ότι είναι υπεύθυνη για αλλεργίες, αναπνευστικά προβλήματα, μόλυνση της ατμόσφαιρας, ακόμη και για τροχαία ατυχήματα, λόγω της χαμηλής ορατότητας που δημιουργείται όταν εμφανίζεται στην ατμόσφαιρα. Πρόσφατα κατηγορήθηκε και για καρδιακά προβλήματα. Τι ισχύει όμως; Οι κόκκοι άμμου από τη Σαχάρα, που μεταφέρονται μέσω των ανέμων στη χώρα μας, δεν είναι επικίνδυνοι. Δεν θα μπορούσαν άλλωστε. Απλά είναι ενοχλητικοί καθώς παραμένουν στην ατμόσφαιρα, και σε περίπτωση βροχής, η κόκκινη σκόνη, γίνεται και κόκκινη λάσπη που μένει σε μπαλκόνια, αυτοκίνητα, δρόμους κ.ά.

Ο μετεωρολόγος, και βουλευτής Ν.Δ. της Περιφέρειας Αττικής κ. Νίκος Καντερές, χαρακτήρισε το φαινόμενο, άκρως φυσιολογικό και είναι κάτι που συμβαίνει εδώ και αιώνες. Ο χημικός και πρώην διευθυντής ερευνών ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, κ. Νίκος Κατσαρός, αναφέρει  ότι είναι πολύ πιθανόν να προκληθούν προβλήματα στην υγεία, στην περίπτωση που στο σύννεφο της σκόνης προστεθούν και άλλα τοξικά σωματίδια.



Πότε γίνεται επικίνδυνη η σκόνη;

Η αερομεταφερόμενη σκόνη επιδεινώνει τα συμπτώματα των ασθενών οι οποίοι ταλαιπωρούνται από άσθμα και άλλες αλλεργίες καθώς και από χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια και βρογχική υπερευαισθησία. Επίσης έχει ενοχοποιηθεί ακόμη και για εμφάνιση καρδιαγγειακών προβλημάτων.

Τα σωματίδια της σκόνης γίνονται τοξικά στην πορεία τους βόρεια της Σαχάρας καθώς συσσωρεύουν στοιχεία όπως είναι βαρέα μέταλλα, υδράργυρο, μόλυβδο, πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες και άλλες τοξικές ουσίες.

Αυτά τα μικροσκοπικά σωματίδια σκόνης διεισδύουν στο αναπνευστικό σύστημα, περνούν στην κυκλοφορία του αίματος και μπορεί να προσβάλουν πολλά ζωτικά όργανα.

Ακόμη, η σκόνη μπορεί να προκαλέσει φλεγμονώδη αντίδραση στα μάτια και στο δέρμα και να επιδεινώσει τις υπάρχουσες αλλεργίες καθώς στην πορεία της από την Αφρική συμπαρασύρει βακτήρια, μύκητες, αλλεργιογόνες ουσίες από φυτά που έχουν ανθίσει σε άλλες περιοχές κτλ.

Όπως αναφέρει ο κ. Κατσαρός «Η σκόνη αυτή που έρχεται από τη Σαχάρα μπορεί στη διαδρομή της να προσλάβει σωματίδια από τοξικές ενώσεις, όπως είναι βαρέα μέταλλα, υδράργυρο, μόλυβδο, πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες και άλλες τοξικές ουσίες. Οι ουσίες αυτές είναι επικίνδυνες εάν μεταφερθούν στην ατμόσφαιρα και στα χαμηλά σώματα. Ιδιαίτερα οι ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού παιδιά, ηλικιωμένοι, αλλά και όσοι αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας θα πρέπει να προσέχουν. Τις ημέρες που υπάρχει σκόνη στην ατμόσφαιρα θα πρέπει να αποφεύγουν τις μετακινήσεις να φροντίζουν να βρίσκονται σε καθαρό περιβάλλον. Για όλους τους άλλους δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα».



Το φαινόμενο

Ο ουρανός σκοτεινιάζει, η ορατότητα μειώνεται, τα αιωρούμενα μικροσωματίδια πολλαπλασιάζονται, επικρατεί δυσφορία και … εκνευρισμός καθώς το φαινόμενο της σκόνης από τη Σαχάρα, είναι κυρίως ενοχλητικό, σύμφωνα με τον κ. Καντερέ.

Ο κ. Καντερές, αναλύοντας το φαινόμενο αναφέρει πως παρατηρείται εδώ και αιώνες. «Είναι ένα απολύτως φυσιολογικό φαινόμενο και η εξήγησή του είναι η εξής: Στις ακτές της Βόρειας Αφρικής, παρατηρούνται γενικά την Άνοιξη βαρομετρικά χαμηλά, με την κίνηση των ανέμων να γίνεται αντίθετα από τη φορά των δεικτών του ωρολογίου και να συγκλίνουν προς τα μέσα. Το αποτέλεσμα είναι να ανεβαίνουν προς τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας και να συμπαρασύρουν τόνους από κόκκους άμμου. Το φαινόμενο ενισχύεται από ένα νοτιοδυτικό ρεύμα που μεταφέρει την άμμο μέχρι τη Μεσόγειο και τα Βαλκάνια. Δεν είναι όμως μόνο η κόκκινη σκόνη, αλλά και η κόκκινη λάσπη, που παρατηρείται, όταν το φαινόμενο συνοδεύεται και από βροχή. Δεν θα έλεγα ότι είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη, ούτε η σκόνη, ούτε η λάσπη. Περισσότερο θα έλεγα είναι ενοχλητική παρά επικίνδυνη. Έχουμε άλλωστε φροντίσει να μολύνουμε την ατμόσφαιρα από μόνοι μας και δεν επιδεινώνει την κατάσταση η σκόνη, απλά γίνεται πιο αποπνικτική. Αν δεν υπάρχουν παθήσεις, όπως αναπνευστικά προβλήματα, που θα πρέπει γενικά να προσέχει κάποιος, θεωρώ ότι δεν επιβαρύνει την υγεία».

Δυστυχώς, η άμμος στη Σαχάρα δεν τελειώνει και άρα οι επισκέψεις της αφρικανικής σκόνης θα συνεχιστούν και στο μέλλον, ειδικά την άνοιξη και το καλοκαίρι. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ομάδας Ατμοσφαιρικής Έρευνας του Αστεροσκοπείου, η οποία ασχολείται την τελευταία δεκαπενταετία με τα ατμοσφαιρικά αερολύματα, από τις 79 ημέρες εισβολής αφρικανικής σκόνης μεταξύ 2000 - 2006, άνοιξη συνέβησαν οι 27, καλοκαίρι οι 30, φθινόπωρο οι 15 και χειμώνα οι 7.



Πώς να προστατευτείτε

Σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων δύσπνοιας, οι ασθενείς θα πρέπει να επισκεφτούν το θεράποντα ιατρό τους ή σε εφημερεύον νοσοκομείο.

Σύμφωνα με αυτές θα πρέπει να:

* Γίνει περιορισμός των άσκοπων μετακινήσεων σε περιοχές στις οποίες υπάρχει επιβάρυνση της ατμόσφαιρας.

* Αποφεύγεται η παρατεταμένη έκθεση και έντονη σωματική δραστηριότητα σε υπαίθριους χώρους.

*Γίνεται παραμονή σε καλά αεριζόμενους και κλιματιζόμενους χώρους.